Nhưng người tu không được vịn vào cớ ái quốc mà để cho lợi danh cám dỗ

Tuy lăn xả vào đời để cứu dân giúp nước, những bậc chân tu tiêu biểu đúng đắn cho đạo Phật không bao giờ để lợi danh cám dỗ. Nếu họ vì sự cần thiết lắm mà phải đứng ra hoạt động cứu quốc thì đó chỉ là thực hiện bổn phận công dân, chỉ là trường hợp tự vệ, không phải vì danh vọng hão huyền, không phải vì mang nặng tư tưởng võ trang, mà mục đích tối thượng cũng chỉ là muốn đem lại phúc lợi cho toàn dân. Và bao giờ họ cũng cố đem chủ nghĩa từ bi bác ái mà thi thố trước mọi người. Ta hãy nghe qua, lời của Đấng Cha Lành khuyên bảo đàn con dại, sau ngày chế độ xâm lược của thực dân Pháp bị cáo chung:

“Hỡi tất cả thiện nam tín nữ!

“Đạo Phật là Đạo Từ Bi Bác Ái, dĩ đức háo sanh, khoan hồng đại độ; tuy tình thế đổi thay, tấm lòng nhơn chẳng đổi.

“Vậy hãy coi toàn dân như anh em một nhà, mong họ liên kết với chúng ta để kiến thiết lại quê hương cùng nền Đạo nghĩa. Những kẻ bạo tàn từ trước đến giờ, nay đã ăn năn giác ngộ thì hãy dĩ tức nhiêu dung tội trạng của họ, để sau này cho quốc gia định đoạt, còn mình chỉ khuyên họ trở lại đường lành, chớ chẳng nên làm điều gì thái quá mà động đến từ tâm của chư Phật.

“Mong các người hãy tuân theo”...

Chẳng những thế, đối với những kẻ đã cố tâm mưu hại Đức giáo Chủ và dùng mọi thủ đoạn để tàn sát tín đồ của Ngài, Ngài vẫn mở lượng từ bi, kêu gọi buông tha, hỉ xả:

Đồng bào ai nỡ dứt tình

Mà đem chém giết để mình an vui

Dầu lúc trước nếm mùi cay đắng

Kẻ độc tai đem “tặng” cho ta

Say này tòa án nước nhà

Sẽ đem kẻ ấy mà gia tội hình

Lúc bấy giờ muôn binh xâm lược

Đang đạp vày non nước Việt Nam

Thù riêng muôn vạn cho cam

Cũng nên gác bỏ để làm nghĩa công

Khắp Bắc Nam Lạc Hồng một giống

Tha thứ nhau để sống cùng nhau...

Thật không còn gì nhân ái cho bằng! thật chẳng có gì mâu thuẫn được, giữa từ bi bác ái quốc!

***

Chung quy, việc cứu nước chỉ là một phương tiện trong một giai đoạn để bảo vệ quốc gia đồng bào và tự do tín ngưỡng mà thôi. Khi thái bình trở lại, người Phật tử, tín đồn Phật Giáo Hòa Hảo, liền trở về vị trí nhà tu để được thẳng tiến vào cõi siêu hình giải thoát như lời Đức Tôn Sư phán dạy:

Đền xong nợ ước thù nhà

Thiền món trở gót Phật Đà nam mô

Chừng ấy mới tịnh vô nhứt vật

Bụi hồng trần rứt sạch cửa không

Chuông linh ngân tiếng đại đồng

Ta bà thế giới sắc không một màu.