Đạo Phật bị bày đặt thêm

Giáo lý chân truyền của Phật như đã thấy vốn rất cao thâm mà thiết thực, nó là một triết thuyết nhiều hơn là một tôn giáo duy thần. Chính trong căn nguyên giáo điều của Đức Phật trực tiếp nhiếp hóa, Phật không hề bảo ai tụng kinh, gỏ mõ, dựng tháp, đúc chuông… Nhưng về sau Đạo càng được truyền đi, càng sai lạc. Người ta bày ra nhiều chuyện như hát Phật chạy đàn… lắm kẻ còn bỏ tiền ra để làm những xá mã, cho rằng những vật ấy có công năng bay được về trời mà  thưa, xin, cầu đảo phúc đức cho mình v.v….(1)

Trớ trêu hơn nữa là có nhiều nơi, tượng cốt của Phật Tổ còn ít được dựng lên hơn là tượng cốt của những nhân vật do người đời tưởng tượng mà bày đặt ra, ví như tượng Quan Âm chẳng hạn.

Có kẻ còn mướn thêu một ngọn cờ, treo ở chùa và tin rằng mỗi lần cờ phất trong gió là tụng được một bài kinh, mà “tụng được một bài kinh” như vậy, là được lên nát bàn (2)

Còn biết bao điều xa lạc nguyên căn khác do người ta dựng lên và gắn vào nghi thức Giáo điều đạo Phật! Những vụ tụng kinh mướn, những cuộc cầu rỗi với mục đích kiếm tiền nhan nhản khắp nơi, trái hẳn với chủ nghĩa chân chính của Phật không sao kể  xiết.

Thượng tọa Mật Thể, trong Việt Nam Phật Giáo Sử Lược, tất nhiên Thượng tọa là người từng ăn nằm trong cửa Phật, sau khi nghiên cứu Phật sử Việt Nam cận đại, đã phải than dài và công bằng mà nhận xét như sau:

”Từ  trên vua quan cho tới thứ dân ai ai cũng yên trí rằng Đạo Phật là để cúng cấp, cầu đảo chứ không có gì khác nữa. Và phần đông họ chỉ trọng ông Thầy ở chỗ danh vọng, chức tước, mặc dầu ông thầy ấy thiếu học, thiếu tu. Tệ hại ấy làm cho tăng đồ trong nước lần lần sa vào con đường trụy lạc, cờ bạc, rượu chè, đàm trước thanh sắc”.