Thế nào là tu Nhân học Phật

         Diệu dụng của pháp môn Tu Nhân học Phật là trước hết đem con người trở lại con đường thiện, sống đúng với đạo nhân, tức là  đạo làm người đối với gia đình, xã hội, phù hợp với luân thường đạo lý có Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín. Phàm là con dân thì biết yêu tổ quốc, hy sinh thân mạng đền bù nợ quốc gia; làm con thì hiếu thảo phượng thờ cha mẹ, anh em thì hòa thuận nhau; chồng vợ thì lấy ân nghĩa đối đãi nhau… Nói tóm lại, người có đạo nhân là người lấy nhân nghĩa đạo đức làm phương châm xử thế tiếp vật, sống một đời chánh chơn cao nhã.

           Đó là bước đầu của nấc thang tiến lên con đường đi đến quả vị Tiên Phật. Ai muốn được giải thoát, muốn thành Phật thành Tiên cũng phải trải qua nấc thang đó trước; ví bằng chẳng hành xong nhân đạo thì không sao thành được Phật đạo.

           Đức Phật thường nói: "chúng sinh là Phật sẽ thành".

           Câu này hàm súc ý nghĩa sâu xa về con đường tu tiến. Thì ra ông Phật cũng chẳng qua, từ địa vị chúng sinh, tức là một con người bằng xương bằng thịt, tu hành đắc quả. Hãy nhìn tượng hay cốt Phật thờ trong chùa đủ thấy hình thể của Phật không khác hình thể của bao nhiêu con người mà ta đã thấy trong thế gian.

           Phật từ chúng sinh mà ra. Thế nên muốn thành Phật, trước phải làm chúng sinh, hay nói một cách khác, trước khi làm Phật cần phải làm con người.

           Như vậy con người làkhởi điểm của con đường tiến hóa để đi đến Phật. Không có con người thì không thể nào thành Phật được. Nhưng Phật khác hơn chúng sinh ở chỗ Phật là người toàn thiện toàn mỹ, rốt ráo giải thoát, còn chúng sinh là con người chưa hoàn hảo, còn bị ràng buộc trói trăn. Làm Phật tất phải biết hơn chúng sinh, phải đáng cho chúng sinh thờ kính và qui mạng. Ví bằng Phật mà không làm hoàn toàn bổn phận con người , không vượt trên bực phàm. Thánh thì hẳn kẻ phàm. Thánh dù có thờ cũng không trọn kính. Và như thế thì không thành là một vị Phật. Ở đời muốn làm một vị giáo sư thì trước hết cũng phải từng làm học trò và hiểu biết hơn học trò. Bằng không từng làm học trò và hiểu biết hơn học trò thì sao làm được ông thầy giáo.

           Sở dĩ Phật được thế nhân xưng tụng và Thiên nhân sư. Điều ngự trượng phu. Thế tôn… là vị Phật đã hoàn thành việc thế gian và vượt trên phàm, Thánh.

           Thật thế, cứ xem gương Đức Phật Thích Ca, ta đủ thấy, trước hết Ngài là một người hoàn toàn nhứt. Trong ba đại A tăng kỳ kiếp. Ngài đã từng làm qua những việc Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, tín, đã từng làm vua, quan, nghệ sĩ, thầy tu, thương buôn… nhứt nhứt về món nào Ngài cũng tỏ ra siêu quần xuất chúng cả, nghĩa là Ngài đã hoàn toàn làm tròn cái đạo Nhân khi Ngài còn là con người ở thế tục.

           Như thế, đạo Nhân quả là mối đạo mà người nào muốn đạt thành quả vị Tiên Phật, cần phải tu trước hết. Không tu Nhân đạo trước mà chỉ chuyên tu Phật đạo thì có khác nào muốn cất nhà mà không cần xây nền đắp móng. trước sau gì cũng phải sụp đổ.

           Đạo Thanh Hòa Thượng có nói: "Dục tu Tiên đạo, tiên tu Nhân đạo; Nhân đạo bất tu, Tiên đạo viễn hỹ". Muốn tu đạo Tiên Phật, trước phải tu đạo làm người; đạo làm người mà không tu thì đạo Tiên đạo Phật không có thể đến được.

           Đức Huỳnh giáo chủ cũng nói:

 Tu đền nợ thế cho rồi.

 Thì sau mới được đứng ngồi tòa sen.

           Thế là cũng đồng nhận cần phải tu Nhân để đền xong nợ thế rồi sau mới đạt thành Phật đạo.

           Phương chi trong kinh điển còn cho biết rằng: nhờ kiêm tu phước huệ gồm cả Nhân đạo và Phật đạo mà Đức Phật Thích Ca đã siêu kiếp: đáng lẽ, ngoài ba đại A tăng kỳ kiếp còn phải tu thêm một trăm đại kiếp nữa như các hàng Bồ tát tiểu thừa mới đến quả vị diệu giác, thế mà Đức Phật nhờ kiêm tu phước huệ nên siêu được một trăm đại kiếp ấy.

           Tu Nhân đã phù hợp với trình tự tu tiến và siêu thắng như thế. Vậy muốn thành Phật, trước phải tu Nhân, cũng như muốn cất nhà trước phải xây nền đắp móng cho vững chắc.

           Thế nên, đồng thời với Tu Nhân, cần phải học Phật để trang nghiêm con đường tiến tu giải thoát sau này. Có học Phật, có làm theo những điều của Phật dạy, mới tránh được những lỗi lầm do vô minh dốt nát gây nên và nhận rõ con đường đạt đến chân lý.

           Mà muốn đạt đến chân lý, muốn thành Phật thì trước hết phải tu Nhân, bởi đó là khởi đoan của con đường tiến hóa từ chúng sinh đi đến quả Phật.

           Con đường tu tiến để đi đến quả Phật là cả một con đường gồm có tu Nhân và học Phật. Nhưng nếu chỉ chuyên tu Nhân mà không học Phật, chỉ lo việc phước đức nghĩa nhân thì kết quả chỉ gặt được phước báo của cõi Nhân Thên, vẫn còn mãi chịu lăn lộn trong con đường luân hồi sinh tử. Và như thế, đạo Phật không còn là đạo Phật nữa, vì nó không khác Đạo Nho hay các cơ quan từ thiện hay xã hội.

           Đạo Phật là đạo giải thoát. Thế nên muốn được giải thoát, phải học theo Phật.

           Nhưng thế nào gọi là học Phật ?

           Học Phật là học tất cả những điều Phật dạy và làm tất cả những điều Phật đã làm.

           Các công  thức khoa học sở dĩ được lập ra, chẳng qua dựa theo kết quả của các cuộc thí nghiệm mà có. Pháp môn của Phật cũng thế. Nó chẳng phải do Phật tự đặt ra mà là do chỗ Phật đã tu chứng đắc hay thể nghiệm  trong bao nhiêu túc kiếp tiền thân, rồi khai thị cho chúng sinh nương theo đó mà tu học.

           Đức Phật đã tìm thấy con đường giải thoát chỉ dạy chúng ta, thì chúng ta, muốn được giải thoát như Ngài phải tuân theo những lời của Ngài chỉ dạy. Có làm theo những điều của Ngài giáo huấn, có học Phật, chúng ta mới tránh được bao nhiêu chướng ngại có có thể làm thối chuyển bước đường tu học của ta mà đạt đến chỗ hoàn toàn giải thoát.

           Vả chăng, cho được thành Phật, cho được hoàn toàn giải thoát, trước kia Đức Phật cũng từ chỗ khởi đoan tu Nhân mà tiến đến quả Phật. Như vậy muốn học Phật, thế tất phải học tất cả những việc làm của Phật từ chỗ tu Nhân cho đến khi thành đạo. Nếu chỉ học và làm theo những điều Phật đã hành trong giai đoạn thành đạo mà bỏ trễ không làm những điều Phật đã hành trong giai đoạn tu Nhân thì có khác chi muốn cất nhà mà không chịu xây nền đắp móng.

           Huống chi, ở thời kỳ mạt pháp này, theo lời Phật cho biết, chúng sinh phần đông căn tính cạn cợt, phước huệ mỏng manh, thì phỏng độ bao nhiêu người  thượng căn thượng trí, phước đức đủ đầy , đã hoàn thành giai đoạn tu Nhân chỉ còn cần tu theo hạnh của Phật khi Ngài thành đạo.

           Thế nên, để phù hợp với trình độ của chúng sinh trong thời kỳ Hạ nguơn và nhứt là để đi đúng con đường tu tiến của Phật, Đức Phật Thầy Tây An và các ngài tiên giác trong giáo hệ Bửu- Sơn  Kỳ- Hương đã khai thị pháp môn Tu Nhân học Phật.

           Có tu Nhân mới gây được phước duyên làm nền tảng cho con đường tiến tu cầu đạo.

           Có học Phật mới khuôn được sự tiến tu vào con đường chánh đạo, giải thoát hoàn toàn.

           Đó là cả giáo pháp: tu phước và tu huệ, tu Đời lẫn Đạo mà Đức Phật đã chỉ dạy, nếu khuyết đi một thì chẳng khác một cỗ xe hai bánh mà thiếu đi một bánh, không sai tiến tới được.

           Xưa nay, phần đông kẻ tu hành thường có quan niệm rằng: muốn tìm Đạo thì phải lìa Đời. Theo đó, Đời và Đạo là hai lãnh vực khác biệt nhau, không thể hòa hợp nhau được. Đời vẫn là Đời mà Đạo vẫn là Đạo

           Thế nên trên xã hội loài người thường diễn ra cảnh tượng: khi thất thời lỡ vận, đau khổ vì Đời thì người ta đâm ra chán Đời, tìm đường náu thân nơi cửa Đạo, không còn thiết gì đến việc Đời.

           Vì vậy mà Đạo Phật từ lâu bị hiểu lầm là Đạo yếm thế. Và cũng do chỗ nhận thức sai lệch ấy mà kẻ tu hành không tiến được xa trên giáo pháp của Như Lai.

           Thực ra, Đạo Phật không phải là Đạo chán Đời mà là Đạo vì Đời. Trong Tăng nhứt A hàm kính có đoạn nói rằng: "nếu không có sự sanh, sự già, sự chết thì Như Lai chẳng giáng trần làm gì và Phật pháp cũng chẳng có cơ hội để ban rải ánh sáng siêu việt khắp thế gian".

           Xem đó, Đạo rất cần cho Đời, mà Đời cũng rất cần có Đạo. Đạo là ngọn đuốc soi sáng khắp nẻo tối tăm; Đạo là chiếc thuyền đưa người từ bờ mê sang bến giác… Đời mà không Đạo là Đời tàn ác, bạo ngược, vô liêm, như ốc mượn hồn, như thuyền không đáy.

           Đạo phải ở trong Đời thì Đạo mới cần thiết, Đời phải nhớ có Đạo thì Đời mới giải oan sầu.

           Cho nên muốn tìm Đạo phải tìm ở trong đời. Ví bằng bỏ Đời mà tìm Đạo thì có khác chi kẻ đội nón mà kiếm nón, người cỡi trâu mà lại tìm trâu.

           Vẫn biết đời là một trường thống hận, ai sinh vào đó không khỏi bị khổ lụy. Nhưng nếu ta biết nương theo ngọn đuốc Đạo mà đi, dùng thuyền Đạo mà vượt qua bể khổ thì không sao vấp phải hầm hố của Đời hay chìm đắm trong bể Đời. Vẫn ở trong Đời mà không bị Đời làm lụy, đó mới là hạnh đức của người hiểu Đạo, đạt được Đạo. Thân tuy còn ở trong vòng tục lụy mà tâm đã câ ái ly gia chẳng hơn là thân tuy đã xuất gia mà tâm vẫn chưa lìa tục lụy.

           Phương chi, con người sinh ra Đời đã mang nặng Bốn ân, nếu nợ thế chẳng đền thì sao ra người biết Đạo.

           Vả lại trong Đời đã có Đạo, trong đời đã có Đạo và trong Đạo vẫn có Đời, cũng như trong phiền não có Bồ để, trong cái mê có cái giác, thì có thế nào tìm Đạo lại bỏ Đời hay trong phần Đời mà bỏ bê phần Đạo.

           Đời Đạo vốn liên quan nhau, cho nên không  nên thiên trệ, mà cần phải :

 Đạo, Đời đi cấp tu chơn

 Bên nào cũng gắng chớ sờn chi nhân.

 Đời lo vẹn , Đạo ân cần.

 Trả xong nhân Đạo thì thân cũng thành(1)

           Đó là cả yếu lý của pháp môn Tu Nhân học Phật. Với pháp môn rất thích hợp với trình độ cơ cảm của chúng sinh trong thời mạt pháp, giáo hệ Bửu- Sơn  Kỳ- Hương đã xây dựng nền móng vững chắc cho công cuộc vãn hồi đạo Nhân và xương minh đạo Phật.